Wanneer kun je een pro-deo voornaamswijziging aanvragen?
Als je een advocaat nodig hebt, dan is één van de belangrijke vragen: wat kost dat? Mensen met een beperkt inkomen kunnen over het algemeen pro-deo krijgen. Dat betekent dat de cliënt een eigen bijdrage betaalt en dat de rest door de overheid wordt vergoed. De advocaat krijgt dan voor de dienstverlening één vastgesteld budget, waarbij de hoogte afhangt van het type zaak. Echter, niet voor alle zaken kan pro-deo aangevraagd worden. Hoe zit dit bij een verzoek tot voornaamswijziging? Dat leggen we uit in dit artikel.
Kosten voornaam veranderen met pro-deo
Allereerst de kosten: als de cliënt pro-deo kan krijgen, dan betaalt deze, zoals gezegd, een eigen bijdrage. De hoogte daarvan hangt af van het inkomen. Daarnaast indexeert de Raad voor rechtsbijstand de hoogtes elk jaar.
Als de cliënt pro-deo kan krijgen, dan valt de eigen bijdrage meestal in de laagste categorie. In dat geval is de hoogte van de eigen bijdrage € 176,00 (2025) en brengt de rechtbank het verlaagde griffierecht in rekening (€ 90,00 in 2025). De totale kosten zijn daarmee € 266,00. Afhankelijk van het beleid van de woongemeente van de cliënt, kan de woongemeente vervolgens deze kosten vergoeden via bijzondere bijstand; als de gemeente dat toekent, dan is de procedure voornaamswijziging in principe kosteloos. De enige kosten die er dan nog bij komen, zijn de kosten voor het opvragen van een nieuw paspoort en/of rijbewijs.
Nieuwsgierig geworden naar de mogelijkheden? Vul vrijblijvend ons aanvraagformulier in.
Inkomensnormen Raad voor rechtsbijstand
Nu we weten wat de kosten zijn als de cliënt pro-deo kan krijgen, is de volgende vraag: wanneer is pro-deo mogelijk? Zoals gezegd hangt dat onder meer van het inkomen af. De grens is in 2025 vastgesteld op max. € 31.100,- voor alleenstaanden en € 44.000,- voor gehuwden, samenwoners of eenoudergezinnen. Hierbij kijkt de Raad overigens altijd naar het inkomen van twee jaar terug (het peiljaar), dus hier is dat 2023. Valt het inkomen onder de maximale grens, dan voldoet de cliënt aan de inkomensnorm en dan kan deze in beginsel pro-deo aanvragen.
Toevoegbeleid Raad voor rechtsbijstand
Naast de inkomensgrens, is er echter nog een tweede voorwaarde: dat betreft het inhoudelijke beleid. In zijn algemeenheid kan de Raad voor rechtsbijstand alleen pro-deo verstrekken als de zaak ‘voldoende belang’ heeft. Bij een voornaamswijziging stelt de Raad als voorwaarde dat de cliënt aantoonbare hinder dient te ervaren van de voornaam. Dit omvat (bron: Raad voor rechtsbijstand):
aantoonbare hinder, iemand moet daadwerkelijk hinder ondervinden, de enkele vrees is onvoldoende
in het maatschappelijk functioneren, hiermee wordt gedoeld op het maatschappelijk functioneren vallend binnen de Nederlandse rechtssfeer.
Voorbeelden aantoonbare hinder voornaam
Wanneer kan iemand nu laten zien dat er sprake is van ‘aantoonbare hinder’ rond het gebruik van de voornaam? Dat verschilt van geval tot geval. De Raad neemt sowieso aan dat er sprake is van aantoonbare hinder rond het gebruik van de voornaam, als de persoon enige tijd onder behandeling staat - of heeft gestaan - van een psycholoog. Dit hoeft niet, maar is dat wel het geval, dan voldoet u in principe aan het toevoegbeleid. Hieronder staan enkele andere voorbeelden. Omdat de hinder erg subjectief is, dienen deze enkel ter illustratie. We proberen voor de cliënt altijd pro-deo aan te vragen en zullen dan ook nagaan of er sprake is van hinder.
Hinder voornaam in verband met traumatisch verleden, waardoor de naam vervelende associaties oproept;
Naamdiscriminatie;
Hinder voornaam in verband met genderdysforie (en de wachtlijst bij de genderpoli te lang is);
Vervelende ervaringen met de voornaam, al dan niet vanwege (vroegere) pesterijen, verkeerde uitspraak van de voornaam;
Overige situaties waarbij de cliënt last ervaart van de voornaam in het dagelijks leven, al dan niet op privé, dan wel zakelijk gebied.
Pro-deo aanvragen voornaamswijziging
Als u van oordeel bent dat u voldoet aan de voorwaarden voor pro-deo, dan sturen wij u het aanvraagformulier pro-deo toe. Hiervoor kunt u met ons contact opnemen via het aanvraagformulier. Mocht het niet helemaal duidelijk zijn (bijvoorbeeld omdat de ‘aantoonbare hinder’ een twijfelgeval is), dan zullen we dit nader bespreken om zo de mogelijkheden te onderzoeken. Voldoet u inderdaad aan de voorwaarden, dan zullen we aan de hand van uw persoonsgegevens pro-deo aanvragen. De Raad voor rechtsbijstand zal vervolgens met 1-2 werkdagen een beslissing nemen. In die beslissing stellen zij ook de hoogte van de eigen bijdrage vast. Daarbij kijken ze aldus naar het inkomen van 2023.
Verlaging kosten voornaamswijziging als pro-deo niet mogelijk is
Mocht pro-deo niet mogelijk blijken vanwege het inhoudelijke beleid, maar heeft u wel een beperkt inkomen, dan kunt u alsnog een korting krijgen. In dat geval kunt u via de website van de Raad voor rechtsbijstand een inkomensverklaring opvragen en deze sturen zij u dan met een week toe. Aan de hand van de inkomensverklaring kunt u de rechtbank vragen om het griffierecht te verlagen; dat doen wij automatisch voor u. In dat geval is het griffierecht niet € 331,-, maar € 90,- (2025). De totale kosten om de voornaam te veranderen komen dan uit op € 599,00. Hoe dit concreet in zijn werk gaat, ook betreft betaling, start van de procedure etcetera, leest u op de pagina werkwijze. Neem vandaag nog contact met ons op om de mogelijkheden voor uw verzoek tot voornaamswijziging te bespreken.
